Hiện nay, các nhà sản xuất laptop và PC không chỉ phải cạnh tranh lẫn nhau mà còn dần bị các thiết bị di động như tablet chèn ép. Do đó, mỗi hãng này đang phải vật lộn để tìm ra những hướng đi riêng cho mình.

Có thể lấy 2 ví dụ đơn cử gần đây nhất để nhận định chiến lược của các “ông lớn PC”. Chẳng hạn, vào thứ Tư tuần trước, Toshiba, một nhà sản xuất nổi tiếng với các sản phẩm máy tính tầm trung có giá cả cạnh tranh, đã giới thiệu laoptop Kirabook dành cho thị trường cao cấp. Đây là mẫu máy tính mỏng và nhẹ với màn hình kích thước 13,3 inch độ phân giải 1.440x2.560 pixel cho mật độ điểm ảnh lên tới 221 ppi, tương đương 227 ppi trên MacBook Pro Retina cùng cỡ. Và chỉ một ngày trước đó, HP đặt cược lớn vào tương lai phát triển của mình khi quyết định trang bị bộ điều khiển chuyển động Leap Motion trên PC trong tương lai gần.

Các nhà sản xuất máy tính khác cũng đang cố gắng thử nghiệm những “con đường mới”. Asus cũng vừa thành công với ý tưởng kết hợp máy tính để bàn với màn hình có thể tháo rời thành tablet, cả 2 thiết bị đều có thể hoạt động riêng biệt và không sử dụng chung phần cứng. Trong khi đó, Lenovo lại có sự đổi mới bằng cách sử dụng ý tưởng thiết kế màn hình cảm ứng PC có thể chơi một số game tương tác vui nhộn.

Tựu chung lại, đó đều là những dấu hiệu ban đầu của một sự thay đổi lớn ở các nhà sản xuất máy tính, laptop, những công ty mà trong nhiều năm, tồn tại bằng cách bán các sản phẩm ít sự đổi mới ngoài việc tăng cấu hình phần cứng. Đó là chiến lược không còn chỗ đứng trong thời đại của máy tính bảng. Họ cần một nỗ lực để thích nghi khi vòng quay nghiệt ngã không cho phép những tư tưởng lạc hậu tồn tại.

Tại sao laptop truyền thống có nguy cơ “bị phế truất” ?

Các nhà sản xuất PC và laptop đang phải bắt buộc thử nghiệm và vạch ra lựa chọn phù hợp bởi thị trường máy tính xách tay truyền thống và máy tính để bàn đang ngày càng trở nên “khô cạn”. Doanh số bán hàng giảm sút trông thấy kéo theo những khoản lỗ tiền tỷ là những thông tin không hề tốt đẹp với những hãng đã gắn bó lâu năm trong thị trường công nghệ. Cụ thể, doanh thu PC của HP đã giảm 8% trong quý trước, còn Toshiba cũng mất tới 16% trong năm tài chính 2012 do nhu cầu giảm mạnh tại Hoa Kỳ.

Nhưng chúng ta không thể đổ lỗi cho hệ điều hành Windows 8 đã gây ra “tai họa” cho ngành sản xuất máy tính. Thực tế là doanh số bán hàng của PC đã suy giảm trước khi hệ điều hành của Microsoft bán ra. Nguyên nhân chủ yếu và cũng có phần khách quan là do máy tính bảng đã hiệu chỉnh lại các quyết định mua hàng của người dùng.

Đúng như chuyên gia phân tích Mikako Kitagawa của Gartner ghi nhận vào tháng Giêng, hầu hết các hộ gia đình không còn cảm thấy cần phải có riêng máy tính xách tay hoặc máy tính để bàn cho từng thành viên. Thay vào đó, người ta mua máy tính bảng phục vụ cho nhu cầu giải trí cơ bản và thêm một chiếc PC hoặc laptop để làm việc. Máy vi tính giờ đây phổ biến tới mức người ta coi nó là một thiết bị gia dụng quá bình thường, nhà nào cũng thường chỉ cần một chiếc nồi cơm điện, một cái lò vi sóng và PC cũng như vậy. Cuộc sống càng phát triển, con người hướng nhiều hơn tới sự giải trí đa năng, tính cơ động gọn nhẹ, đó là lý do họ chọn tablet.

Kết quả là, các nhà sản xuất máy tính đang phải thay đổi cách làm trước đây của họ. Thay vì cố gắng bán thật nhiều máy tính giá rẻ, họ chuyển sự chú ý tới phân khúc máy tính cao cấp, được thiết kế sang trọng, thời trang, nhiều tính năng để thu hút người dùng.

Kirabook của Toshiba và sắp tới là thiết bị lai “laptop-desktop” của Acer là những ví dụ của xu hướng đó. Nhưng bán các sản phẩm cao cấp trên những thương hiệu như Acer quả thực không dễ dàng. Acer được biết đến là một ví dụ điển hình đại diện cho máy tính xách tay “rẻ như bèo” trong thời đại netbook. Kitagawa đã viết về Acer khá ngắn gọn nhưng chính xác: “Giá rẻ là một lợi thế tạo nên thương hiệu Acer, nhưng thị trường vẫn có sự vận động, vì vậy họ phải thay đổi”.

Thay đổi nhưng không có nghĩa các hãng sản xuất PC sẽ bỏ rơi thị trường thứ cấp. Vào cuối năm nay, người tiêu dùng có thể mong đợi loạt notebook màn hình cảm ứng chạy Windows 8 sử dụng bộ vi xử lý Bay Trail của Intel, với giá thấp nhất là 200 USD, còn Ultrabook cảm ứng sẽ có giá chỉ 500 đến 600 USD. Tuy nhiên, chúng ta chưa thể khẳng định các thiết bị Windows 8 này có thể cạnh tranh với iPad của Apple hay tablet giá rẻ như Kindle Fire của Amazon hay không.

Mặc dù thị trường máy tính truyền thống đang suy giảm, nhưng nó vẫn là một ngành kinh doanh khổng lồ, với 76,3 triệu chiếc bán ra trong quý vừa qua (theo số liệu của IDC). Song tương lai sẽ không còn yên ả như vậy, mức chênh lệch giá giữa tablet và laptop có thể vẫn còn khá lớn để người dùng nghiêng về những chiếc máy tính bảng đang có giá thành ngày càng rẻ hơn. Thay đổi thiết kế giờ đây trở thành chìa khóa để các nhà sản xuất PC, laptop khỏa lấp khoảng trống về giá đặc biệt khi họ muốn bán được các thiết bị cao cấp.

Để bán chạy, một máy tính cao cấp cần phải nổi bật

Trong quá khứ, khi cung cấp các sản phẩm đắt tiền, sự khác biệt về giá cả thường gắn kết chặt chẽ với cấu hình phần cứng. Giá càng cao, đơn giản là máy càng khỏe. Nhưng bây giờ các nhà sản xuất máy tính đang tập trung vào phát triển các tính năng độc đáo, hiệu năng được xếp lại phía sau. Thiết bị có nhiều tính năng độc đáo sẽ “có quyền” định giá cao hơn.

Patrick Moorhead, chủ tịch và là nhà phân tích chính của Moor Insights and Strategy, nhận định rằng các nhà sản xuất PC đã bắt đầu hướng tới các thiết bị cảm ứng chạy Windows 8 từ năm ngoái. Sắp tới, các thiết bị tích hợp Leap Motion của HP hay laptop lai tablet của Acer sẽ trở thành “làn sóng thứ hai”. Hồi đầu tháng 5, Acer vừa trình làng mẫu laptop ultrabook Acer Aspire P3 tại New York, mà hãng công nghệ Đài Loan gọi đây là mẫu laptop đầu tiên với màn hình cảm ứng lai có thể chuyển đổi thành máy tính bảng. Acer Aspire P3 được gắn với bàn phím rời kiểu "chiclet", có thể hoạt động như một mẫu "chiclet" thông thường hoặc tháo phần màn hình để trở thành một chiếc máy tính bảng (tablet).

Không chỉ cố gắng tìm được một bước nhảy ở làn sóng tiếp theo của sự đổi mới, mà các nhà sản xuất laptop đang muốn tận dụng thiết kế lai để làm lợi thế cạnh tranh cho chính mình. Trong những năm tiếp theo, các sản phẩm lai, ngoài đổi mới về mẫu mã sẽ còn được tích hợp nhiều công nghệ mới, chẳng hạn như theo dõi mắt người, điều khiển bằng giọng nói và kết nối không dây với màn hình lớn hơn. Từ đó, mua một sản phẩm lai, bạn đã có thể sở hữu cả tablet và laptop “2 trong 1”.

Tuy vậy, trong thời gian chuyển hóa này, công nghệ mới sẽ mang đến nhiều sáng tạo nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro hơn. Do đó, một số công ty vẫn đi theo hướng ngược lại, tránh đặt cược nguy hiểm và cố gắng để bảo vệ mảng kinh doanh cốt lõi của họ.

Mạnh dạn tìm kiếm công nghệ mới

Nhiều năm qua, các nhà sản xuất PC đã tồn tại bằng chiến lược đẩy giá thấp và tăng cấu hình nhưng sự rủi ro khi theo đuổi nỗ lực thay đổi thiết kế, tìm tòi công nghệ mới như các nhà sản xuất tablet là cần thiết.

Một thực tế rằng máy tính xách tay giá thấp không “lọt vào mắt xanh” cộng đồng nhiều như máy tính bảng 200 USD. Mặt khác, máy tính bảng không thể cạnh tranh với các model laptop cao cấp về hiệu năng cũng như tỷ suất lợi nhuận. Vì vậy, vẫn có chỗ trú chân an toàn cho các nhà sản xuất máy tính. Nhưng trước tiên, các nhà sản xuất này phải thuyết phục được người tiêu dùng sẵn sàng trả thêm tiền để nhận được một khoản đầu tư đáng giá. Những tính năng cao cấp hiện nay trên laptop cao cấp như bàn phím backlit và bộ vi xử lý siêu mạnh hay màn hình độ phân giải cao là những thứ đơn giản dễ tìm kiếm. Nhưng Leap Motion hay “eye-popping” là điều có thể làm nên sự khác biệt.

Những làn gió mới như Kirabook, Asus Transformer AiO cho thấy các hãng sản xuất PC cũng đã nhận thức được thách thức mà họ phải đối mặt, và đang tích cực đổi nhằm tăng cơ hội thành công. Nhưng ý tưởng về những thiết bị laptop lai tablet có thể chuyển đổi qua lại bất cứ lúc nào thực sự làm phần lớn người dùng vô cùng phấn khích.