Ngôi nhà 3 tầng của ngư dân Lê Mến (Thuận Phước, quận Hải Châu, Đà Nẵng) lừng lững trong con hẻm. Ông Lê Diệp đã 90 tuổi giọng sang sảng: "Chờ thằng Mến tý, nó đi cắt tóc để chuẩn bị ra Hà Nội nhận bằng khen Nông dân sản xuất, kinh doanh giỏi".
Tàu 1.200 CV sắp được hạ thủy. Ảnh: Nam Cường
Ông Diệp bắt đầu thủa hàn vi từ một chiếc ghe nhỏ, buôn bán thực phẩm lèo tèo cho tàu gần bờ. Đến năm 60 tuổi thì giải nghệ, để lại cho con trai Lê Mến một chiếc tàu bán dầu 22 mã lực, chạy loanh quanh Quảng Nam - Đà Nẵng, với lời dặn: Ráng giữ nghề.
Thế nhưng, cha con ông Lê Mến đã làm được hơn tâm nguyện của cha và ông nội: giữ nghề, trở thành giàu có với khát vọng biển khơi vô bờ. Năm 2000, với số vốn liếng ít ỏi, cha con ông Mến sắm tàu ĐNa 8597 với 72 mã lực, đáp ứng phần nhỏ nhu cầu dầu, thực phẩm gần bờ của tàu thuyền Đà Nẵng.
Đến năm 2004, nhận thấy ngư trường Hoàng Sa lồng lộng mà chưa có tàu nào trực tiếp cung ứng dầu, thực phẩm, đá, ông Mến bỏ tiền, đóng con tàu ĐNa 90424 có công suất 480 mã lực. Kinh tế gia đình phất lên từ đây.
"Đó là một nước cờ mạo hiểm, bởi trước đến nay, chẳng ai làm thế cả. Người ta quen với việc đánh bắt xong, tàu quay vào bờ. Chừng ấy cá, mực là đủ. Có muốn ở lại cũng chẳng được vì nhiên liệu, thực phẩm, đá, nước ngọt không đủ. Tôi nghĩ, sao không đưa ra tận nơi cho bà con ngư dân, lợi cả đôi đường" - ông Lê Mến kể.
Nhưng những chuyến đi biển đầu tiên, sự hờ hững của ngư dân khiến gia đình ông Mến điêu đứng. Vì thế, tàu bán dầu ĐNa 90424 kiêm luôn cả việc câu cá ngừ đại dương. Dần dần, những chuyến biển xa, sự thiếu thốn nhiên liệu khi đang say luồng cá buộc ngư dân suy nghĩ lại. Chừng nửa năm, những cuộc gọi tới ông Mến đề nghị cung ứng dầu, thực phẩm dày hơn. Có khi tàu ĐNa 90424 đi gần cả chục chuyến trong một tháng.
"Ban đầu, tôi chấp nhận lỗ, bán gần ngang vốn, mua luôn hải sản trên biển với giá cao. Sau này ngư dân tự hiểu, nâng giá luôn cho tôi chứ chẳng đợi gì. Cùng cánh với nhau, ai cũng ăn sóng nằm gió, hiểu nhau cái rẹt. Gì chứ làm ăn với ngư dân là hào sảng nhất. Giữa trùng khơi lênh đênh, tình người quý hơn tính mạng, chẳng ai tính từng đồng", ông Lê Mến bồi hồi.
Gia đình ông Lê Mến ba thế hệ làm hậu cần nghề biển. Ảnh: Tiền Phong
Đầu tháng 4 vừa rồi, ông Mến lại cho đóng thêm con tàu hậu cần khủng, công suất lên tới 1.200 CV. Đây là con tàu thứ hai có mã lực lớn nhất miền Trung, nhưng là tàu hậu cần nghề biển.
Con trai ông Mến - thuyền trưởng Lê Văn Sang 28 tuổi, là người vừa ra khơi cầm lái tàu ĐNa 90424, vừa chỉ huy đóng tàu mới, đọc vanh vách từng chi tiết khủng của tàu: Dài 26,3m; rộng 6m; cao mớn nước 3,1m, 27 hầm hàng đông lạnh (mỗi hầm chứa 3 tấn hải sản) được xử lý PU công nghệ hiện đại.
Tàu mới có thể chở theo 35 nghìn tấn đá, hàng chục nghìn tấn dầu, thực phẩm tươi, khô, gas; 2 máy ICOM đời mới... Tổng trị giá con tàu khi hoàn thành là trên 3 tỷ đồng. Dự kiến, đầu tháng 6 tới, tàu làm lễ hạ thủy, bắt đầu hành trình xuyên Hoàng Sa, cung cấp cho hầu hết ngư dân có nhu cầu đánh bắt dài ngày.
Ông Lê Mến cho hay: "Nếu thằng Sang không nhanh nhẹn, chỉ vài tháng lĩnh hội hầu hết tinh hoa, kinh nghiệm mấy chục năm tài công của tôi, e là tôi cũng chả dám đóng tàu mới". Nhưng khi giao lại quyền thuyền trưởng tàu ĐNa 90424 cho Sang, việc kinh doanh của gia đình ông ngày càng thuận hơn, một phần do nhu cầu của ngư dân ngày càng lớn.
Thuyền trưởng Lê Văn Sang cho biết, đi tàu đánh cá khó nhất biển động, bão tố, còn đi tàu hậu cần biển khó gấp đôi. Bởi ngoài bão tố, tàu hậu cần còn khó đường chạy, số hải lý chạy nhiều gấp mấy lần tàu đánh cá. Tàu ĐNa 90424 có tới 15 thuyền viên, số lượng chỉ kém những tàu câu mực xà. "Cực lắm, cập ngư trường, gặp bạn hàng là chuyển dầu, bốc hàng giữa sóng gió. Xong lại quay về liền. Ít người kham không nổi", anh Sang nói.
Anh kể, có những lần, chở dầu ra tận Hoàng Sa, đã thấy tàu ngư dân nhưng không cách nào tiếp cận được với nhau do sóng quá lớn. Một vài lần các hậu cần viên phải chất phuy dầu lên thúng, cột dây chèo thúng đưa dầu qua, rất nguy hiểm nhưng không còn cách nào khác.