Một thời máy tính điện tử Minsk-22

Zone

Cấp bậc: Ưu tú

Bài viết : 832

Danh vọng : 1544

Uy tín : 0

Tường nhà

Bài viết

Kết bạn

Ngăn cấm

Chuẩn bị tiếp nhận máy tính điện tử
Hồ sơ - 16/10, 11:00

ICTnews - Để đảm bảo việc bảo quản và khai thác hiệu quả máy tính điện tử Minsk-22, một đoàn cán bộ đã được cử sang thực tập tại nhà máy sản xuất máy tính vào năm 1967.

Một thời máy tính điện tử Minsk-22 1baa7592175151526a0f583677681b72_Minsk-22

Trưởng đoàn thực tập nhóm vận hành, bảo quản và khai thác máy tính điện tử Minsk-22 - Trần Văn Tiễu (nguyên tổ trưởng tổ kỹ thuật của UBKH&KTNN) vẫn còn xúc động kể lại.
Cuộc triệu tập bất ngờ
Ngày 4/7/1967, tôi cùng các anh Hà Minh Mẫn, Nguyễn Đôn, Nguyễn Văn Gấm (đều là người của UB KH&KTNN) cùng anh Vũ Hồng Sơn (bên Bộ Quốc phòng) được triệu tập tới phòng họp của UBKH&KTNN. Đón chúng tôi là Phó chủ nhiệm Lê Khắc. Sau khi phân tích tình hình việc sẽ tiếp nhận máy tính điện tử, cùng việc đảm bảo vận hành, bảo quản và khai thác hiệu quả máy tính Minsk-22, Phó chủ nhiệm chỉ đạo: UBKH&KTNN cử các bạn sang thực tập tại nhà máy sản xuất máy tính điện tử tại thành phố Minsk. Anh Trần Văn Tiễu chịu trách nhiệm về đoàn thực tập tại thành phố Minsk và làm trưởng đoàn. Tất cả sẽ đi theo diện hợp đồng nhận máy (thiết bị toàn bộ) của thương vụ đại sứ quán. Sang tới bên đấy có thêm anh Lê Minh Thanh, vừa tốt nghiệp kỹ sư sẽ chỉ dẫn thêm cho mọi người.
Ngay chiều hôm đó các thành viên được triệu tập khẩn cấp đã tập trung tại phố Quán Sứ, Hà Nội. Một cuộc họp chớp nhoáng diễn ra, nội dung thảo luận chủ yếu xoay quanh chuyện sang đấy sẽ ăn ở như thế nào, đi đứng ra sao (vì đi theo diện hợp đồng nhận máy nên bên bạn sẽ không lo cho việc ăn ở mà tất cả phải tự túc). Do đã có thời gian 3 năm được thực tập tại Trung tâm tính toán thuộc Viện hàn lâm Khoa học Liên Xô, nên tôi đã chia sẻ một số kinh nghiệm của mình cho các anh em trong đoàn.
Đêm xuống, cả đoàn bắt xe khách lên Đồng Đăng (Lạng Sơn) mua vé tàu liên vận sang Bằng Tường (Trung Quốc), đến ga Bằng Tường chúng tôi chuyển sang tàu đi Bắc Kinh. Nghỉ tại Bắc Kinh một ngày, sáng 8/7 tất cả mọi người lên tàu liên vận Liên Xô để đến Matxcơva. Đến nơi, trời đã tối hẳn, đón đoàn tại đây có đồng chí Hoàng Thúc Bích (khi đó là Bí thư thương vụ của Đại sứ quán Việt Nam tại Liên Xô) rồi đưa tất cả mọi người về Đại sứ quán.
Gian nan chuyện học
Đêm 20/7/1967, tất cả 5 người chúng tôi đón tàu đêm tại nhà ga Matxcơva để đến thành phố Minsk - nước Cộng hoà Belarus cách đó 600km. Sau hơn 10 tiếng đồng hồ ngồi trên tàu chúng tôi cũng tới được thành phố Minsk. Tại đây anh Lê Minh Thanh cùng một số các bạn sinh viên đã chờ sẵn để đón tiếp đoàn.
Ngày 22/7, theo bản đồ hướng dẫn chúng tôi tìm đến nhà máy sản xuất máy tính điện tử. Sau 30 phút làm thủ tục giấy tờ, đoàn được một anh ở phòng đối ngoại của nhà máy đưa tới gặp Phó giám đốc. Buổi tiếp đón các tân thực tập viên diễn ra rất nhanh chóng và đơn giản. Đồng chí Phó giám đốc tặng hoa và bắt tay từng người hỏi thăm về tình hình sức khoẻ, điều kiện ăn ở, sau đó đi luôn vào công việc chính là nhắc nhở về nhiệm vụ thực tập rồi đưa cả đoàn xuống phòng kỹ thuật của nhà máy và giới thiệu chúng tôi với các thầy hướng dẫn. Ngay lập tức chúng tôi được phân công vào việc. Tôi được phân công vào nhiệm vụ học các thiết bị tính toán và điều khiển; anh Hà Minh Mẫn về hệ băng từ; Nguyễn Đôn và Nguyễn Văn Gấm về máy cơ khí (do cơ khí là phần phức tạp, yêu cầu về độ chính xác cao nên cần phải có hai người); Vũ Hồng Sơn về máy in; Lê Minh Thanh về máy in rộng.
Thời gian đầu chúng tôi phải đánh vật với việc học. 6 người chúng tôi trừ anh Thanh ra vẫn chưa bắt nhịp được với điều kiện sinh hoạt cũng như chưa thích nghi được với múi giờ bên nước bạn. Hàng ngày, chúng tôi học 8 tiếng tại nhà máy, sáng đúng 9 giờ có mặt. Chỉ có 30 phút nghỉ trưa ăn cơm (12 giờ), sau đó lại tiếp tục học tới 5 giờ chiều mới nghỉ. Trong đoàn có anh Đôn do còn yếu về tiếng Nga nên các anh em vẫn thường xuyên phải hỗ trợ thêm.
Mặc dù đã có 3 năm (1962 -1964) được học tại Trung tâm Tính toán thuộc Viện hàn lâm Khoa học Liên Xô nhưng tôi vẫn rất lo lắng vì sợ không nhớ được hết tất cả những kiến thức được học vì chỉ có một mình. Nhất là máy tính Minsk-22 đầu tiên về chỉ là đơn chiếc, mà phần tôi được học là phần chính của máy nếu có vấn đề gì là dừng lại hết. Không giống những phần khác như băng từ chỉ thực hiện những việc ghi kết quả, số liệu, chương trình… chỉ đọc đi đọc lại để trao đổi với lại phần điện tử cũng không nhiều nên có gặp sự cố cũng không sợ lắm.
Tôi có được may mắn được học bởi một kỹ sư nữ (lúc đó bà 40 tuổi) thuộc diện đầu ngành về thiết bị tính toán và điều khiển. Những tiến trình, sơ đồ khối, thực hiện một phép tính như thế nào, chương trình ra sao, những mạch cụ thể trên máy tôi được bà chỉ bảo một cách rất chu đáo và cẩn thận. Cứ hết một tuần học lý thuyết tôi được bà đưa xuống phòng kỹ thuật để thực tập trên máy. Tôi nhớ có lần vì không nắm rõ được về bộ phận phát xung trong máy tính nhưng do ngại chưa dám hỏi, ngay lập tức bà đoán được ý của tôi và liền giảng dạy lại một cách chặt chẽ, khoa học làm thế nào để tôi hiểu được hết.
Đầu tháng 11/1967, sau hơn 3 tháng thực tập, 6 người chúng tôi đều đã nắm rõ được những kiến thức cơ bản về vận hành, bảo quản và khai thác máy tính điện tử Minsk-22. Chiều 10/11, chúng tôi về Matxcơva. Sáng hôm sau đoàn có mặt ở Đại sứ quán Việt Nam tại Liên Xô và có một buổi báo cáo chuyên môn với tham tán thương vụ - đồng chí Hoàng Trọng Đại.
Ba ngày sau đoàn lên tàu liên vận Liên Xô về Bắc Kinh, rồi từ đó chuyển tàu để về nước.
ghi
Đọc toàn bộ bài viết trên báo Bưu điện Việt Nam số 98 ra ngày 15/10/2008

Minh Phương

Zone

Cấp bậc: Ưu tú

Bài viết : 832

Danh vọng : 1544

Uy tín : 0

Tường nhà

Bài viết

Kết bạn

Ngăn cấm

Chọn địa điểm đặt máy tính điện tử Minsk-22
Hồ sơ - 14/10, 09:00

ICTnews - Minsk-22 là loại máy tính được chế tạo từ các linh kiện bán dẫn kết hợp kỹ thuật cơ khí chính xác nên đòi hỏi một diện tích khoảng 100m² để đặt máy.

Một thời máy tính điện tử Minsk-22 7f579736b91a88aeac055e252db67802_Minsk-22

Nhà 39 Trần Hưng Đạo làm nơi được chọn đặt máy tính điện tử Minsk-22

Những ngày đầu không thể quên
Tại Ủy ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước (UBKH&KTNN), dưới sự chỉ đạo trực tiếp của đồng chí Lê Khắc - Phó chủ nhiệm, các thực tập sinh cũ ở Liên Xô về nước bắt tay vào việc chuẩn bị cơ sở hạ tầng để tiếp nhận Máy tính điện tử.
Trong khoảng thời gian từ 1965-1968 cần phải giải quyết xong những vấn đề chủ yếu: địa điểm đặt máy tính; chuẩn bị tiếp nhận máy tính; phổ biến kiến thức và đào tạo chuyên viên về máy tính điện tử cho các ngành. Trong thời gian đó, đế quốc Mỹ tăng cường mở rộng chiến tranh bắn phá ác liệt Thủ đô Hà Nội.
Quyết định táo bạo
Giờ đây, ở tuổi gần 80, Tiến sĩ Nguyễn Ngọc Hoàng - một trong 9 thực tập sinh về máy tính điện tử đầu tiên ở nước ta vẫn nhớ như in những ngày đứng ngồi không yên khi chờ quyết định cấp đất của Chính phủ để xây dựng hầm đặt máy tính điện tử Minsk-22. Ông kể, mọi người ai cũng hiểu máy tính điện tử Misk-22 là một tài sản vô giá của đất nước, nên khi tiếp nhận máy về cần phải được đặt vào nơi an toàn tuyệt đối, có khả năng chống được bom đạn và sự bắn phá của địch, bảo đảm việc khai thác và vận hành máy an toàn để phục vụ cho mục đích sản xuất và chiến đấu.
Năm 1965, Phó Thủ tướng Trần Hữu Dực thay mặt Chính phủ đã ký quyết định cấp cho Uỷ ban Khoa học và Kỹ thuật Nhà nước (UBKH&KTNN) một khu đất rộng khoảng 4 ha tại khu Đồi Thông thuộc quận Ba Đình.
Tại đó, Ban kiến thiết cơ bản thuộc UBKH&KTNN đã tiến hành xây dựng một hầm để đặt máy với diện tích khoảng 100m². Hầm được xây dựng bằng cách đào xuyên qua Đồi Thông và làm bằng bê tông cốt thép để chống bom đạn cùng với một số khu nhà dành cho cán bộ làm việc. Sau khi hầm được xây dựng xong lại lấy đất phủ lên trên và trồng lại cây phi lao như cũ để ngụy trang, để tránh sự phát hiện của máy bay do thám và tránh sự bắn phá của địch.
Đầu năm 1968, công trình được xây dựng xong. Sau đó bắt đầu tiến hành kiểm tra các thông số kỹ thuật của hầm đặt máy tính điện tử. Kết quả hai điều kiện quan trọng là độ ẩm và nhiệt độ không được đảm bảo. Về mặt nhiệt độ phải từ 18-20oC, độ ẩm dưới 60%, nếu dùng hệ thống điều hoà nhiệt độ thì có thể làm giảm nhiệt độ đến mức yêu cầu nhưng về mặt độ ẩm thì không thể làm giảm xuống được. Trong khi đó theo kế hoạch máy tính điện tử Minsk-22 sẽ được bên Liên Xô giao cho chúng ta vào năm 1968. Trước tình hình cấp bách lúc đó, đồng chí Lê Khắc đã đưa ra một quyết định táo bạo, mạo hiểm: "Tiếp tục hoàn thiện hầm máy tính và các khu nhà làm việc tại Đồi Thông để chuẩn bị cơ sở hạ tầng cho việc tiếp nhận máy tính điện tử và phát triển lâu dài sau này. Cải tạo lại tầng 1 nhà số 39 Trần Hưng Đạo, trụ sở của UBKH&KTNN (nay là trụ sở của Bộ KH-CN) để đặt máy tính điện tử Minsk-22".
Sự quan tâm đặc biệt cho Máy tính điện tử Minsk-22
Máy tính điện tử Minsk-22 là loại máy tính thuộc thế hệ thứ hai, được chế tạo từ các linh kiện bán dẫn (chưa phải là mạch tổng hợp), kết hợp kỹ thuật cơ khí chính xác, nhưng vào thời điểm đó Minsk-22 là một trong những máy tính hiện đại nhất của Liên Xô và các nước Đông Âu, Vì vậy cần phải có một diện tích khoảng 100m² để đặt máy. Hệ thống máy tính điện tử Minsk-22 gồm một thiết bị trung tâm có bộ nhớ khoảng 68K bites với lõi Ferit từ, tốc độ tính toán 5000 phép tính/giây. Bộ nhớ ngoài bằng băng từ, thiết bị vào số liệu dùng bìa và băng giấy. Ngôn ngữ sử dụng là ngôn ngữ máy (nếu so sánh chức năng máy tính điện tử Minsk-22 chỉ tương đương một phần nhỏ của một dàn máy vi tính hiện đại).
Việc lấy tầng 1 nhà 39 Trần Hưng Đạo làm nơi đặt máy tính điện tử Minsk-22 là có lý do: Nhà 39 Trần Hưng Đạo là nhà của hãng Shell cũ của Pháp, được xây dựng rất kiên cố, tường dày 80mm, việc cải tạo tầng 1 không tốn nhiều công sức, vẫn đảm bảo được tiến độ hoàn thành theo đúng kế hoạch để tiếp nhận máy tính điện tử. Là nơi không phải trọng điểm bắn phá của địch, nằm ở trung tâm thành phố, giao thông đi lại thuận tiện, nên khi có sự cố xảy ra do bom đạn tàn phá thì dễ dàng cấp cứu, sửa chữa, cứu hoả, di tản…
Theo TS Nguyễn Ngọc Hoàng, phương án cải tạo lại tầng 1 nhà số 39 Trần Hưng Đạo, trụ sở của UBKH&KTNN để đặt máy tính Minsk-22 đã nhận được sự giúp đỡ tích cực của các cơ quan, ngành liên quan và sự quyết tâm của UBKH&KTNN. Với sự quan tâm đặc biệt của Đảng, Chính phủ và Thủ đô Hà Nội, chỉ trong vòng một thời gian ngắn chúng ta đã hoàn thành việc cải lại phòng làm việc trở thành phòng đặt máy tính đạt tiêu chuẩn kỹ thuật đế chuẩn bị tiếp nhận máy tính điện tử Minsk-22. Công việc này đã được hoàn thành trong lúc cuộc chiến tranh phá hoại miền Bắc của đế quốc Mỹ và tay sai đang tiến tới giai đoạn khốc liệt nhất.
Tiến sĩ Hồ Thuần nhớ lại thời khắc đó: " Tôi như thấy được sự an toàn của máy tính Minsk-22 đã được đặt đúng chỗ. Chỉ những người trong cuộc, hoặc chứng kiến những ngày tháng đó, khi mà một sự sai sót xảy ra có thể đổi bằng sự an toàn của một tài sản, tài sản vô giá của quốc gia, hơn nữa tài sản đó là để phục vụ cho mục đích sản xuất và chiến đấu, mới ý thức được tầm thế lớn lao của sự kiện chọn địa điểm đặt máy tính điện tử Minsk-22".
Đọc toàn bộ bài viết trên báo Bưu điện Việt Nam số 97 ra ngày 13/10/2008

Ngọc Tuấn

#1 Một thời máy tính điện tử Minsk-22

#2 Re: Một thời máy tính điện tử Minsk-22