Phần viết về quần đảo Hoàng Sa trong quyển II SGK địa lý lớp 8 của NXB Giáo Dục Hồ Nam

"Từ thời xa xưa, Tây Sa và Nam Sa (Hoàng Sa và Trường Sa) đã thuộc về Trung Quốc. Chúng tôi học điều này từ nhỏ” - sinh viên một trường ĐH ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông nói.

Để tuyên truyền “đường lưỡi bò” và giáo dục thế hệ trẻ về cái mà Trung Quốc gọi là “chủ quyền trên biển Đông”, nước này không ngần ngại đưa những tuyên bố vô lý vào chương trình sách giáo khoa (SGK) dành cho học sinh bậc trung học.

Tài liệu SGK trung học Trung Quốc mà Tuổi Trẻ có được cho thấy luận điệu ngang ngược về biển Đông mà hằng ngày Trung Quốc vẫn tuyên truyền trên sách báo đều thể hiện nội dung: “Cực nam Trung Quốc nằm ở bãi ngầm Tăng Mẫu (khu vực có tên tiếng Anh là bãi ngầm James, chỉ cách Malaysia 80km về phía tây bắc), gần vị trí 4 độ vĩ bắc. Biển Nam Hải (cách Trung Quốc gọi biển Đông của Việt Nam) trong bản đồ SGK được xác định bằng “đường lưỡi bò”, bao trùm lên hai quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa của Việt Nam”... trong hầu hết sách SGK địa lý của các bậc học trung học cơ sở lẫn trung học phổ thông.

Đồng thời, SGK Trung Quốc còn viện dẫn mọi lý lẽ nhằm biến hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa của Việt Nam thành lãnh thổ của Trung Quốc.

Đưa “đường lưỡi bò” vào SGK

Hầu hết SGK của các nhà xuất bản Trung Quốc đều đưa những luận điệu ngang ngược trên vào chương trình giảng dạy cho học sinh nước mình.

Cụ thể, trang 2 và trang 3 quyển III bộ SGK THCS Nhà xuất bản Giáo Dục Nhân Dân (tái bản năm 2005) ghi rõ cực nam Trung Quốc nằm ở bãi ngầm James, Trung Quốc có đường bờ biển dài hơn 18.000km và sở hữu hơn 5.000 đảo lớn bé ở biển Đông, cực nam đến cực bắc Trung Quốc trải dài gần 50 vĩ độ. Với “tuyên bố” nêu trên trong SGK, Trung Quốc đã không ngần ngại biến biển Đông thành “ao nhà” và truyền đạt các kiến thức phi lý trên cho thế hệ trẻ nước này.

Một cựu sinh viên Trung Quốc học tập tại Bắc Kinh cho biết vị trí bốn cực đông, tây, nam, bắc là một phần quan trọng về địa lý cơ bản trong chương trình trung học ở Trung Quốc và thường có trong phần câu hỏi ôn tập sau bài học. Các kiến thức này luôn được thầy cô nhấn mạnh tại lớp. “Đây là phần mà tất cả học sinh Trung Quốc đều được học. Tôi còn nhớ như in bởi các bản đồ trong SGK địa lý đều nhắc đi nhắc lại kiến thức trên” - cựu sinh viên này cho biết. Bản đồ mà cựu sinh viên này nhắc tới cho thấy lãnh thổ Trung Quốc trải dài từ tỉnh miền bắc Hắc Long Giang, băng qua tỉnh miền nam Hải Nam, kéo một “đường chín đoạn” (đường lưỡi bò) bao trùm lên hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa của Việt Nam và liếm sát đến khu vực chỉ cách Malaysia 80km. Toàn bộ bản đồ trong SGK đều lấy “đường lưỡi bò” để phân định ranh giới trên biển.

Còn trong trang 4, quyển I SGK địa lý lớp 8 của Nhà xuất bản Giáo Dục Hồ Nam (tái bản năm 2011), Trung Quốc tự xưng là một cường quốc biển quan trọng và là một trong những nước có đường bờ biển dài nhất thế giới. Không chỉ tự ý bành trướng lãnh thổ đến tận bãi ngầm James, Trung Quốc còn nhắm tới các tài nguyên thiên nhiên trên biển Đông. Trang 91 quyển III SGK THCS của Nhà xuất bản Giáo Dục Nhân Dân ngang nhiên khẳng định chính Trung Quốc là nước phát hiện các mỏ dầu tại biển Đông, đồng thời cũng là nước khai thác dầu khí tại khu vực này. Hình minh họa bên cạnh còn cho thấy Trung Quốc đang lăm le nhắm đến quần đảo Trường Sa - khu vực mà SGK nước này cho rằng chứa một trữ lượng dầu khí khổng lồ.

Bên cạnh đó, bản đồ trang 9 quyển IV SGK địa lý THCS của Nhà xuất bản Giáo Dục Nhân Dân (tái bản năm 2004) còn nhấn mạnh: biển Đông là một khu vực có diện tích đánh bắt cá lớn nhất trong số các vùng biển mà Trung Quốc cho rằng mình có chủ quyền. Tương tự, bài đọc hiểu quyển I SGK địa lý lớp 8 của Nhà xuất bản Giáo Dục Nhân Dân (tái bản năm 2011)viết “vùng biển Nam Hải (biển Đông của Việt Nam) không chỉ có nhiều ngư trường và mỏ dầu nhất mà còn là nơi có sản lượng cá và dầu khí lớn nhất” ở Trung Quốc.

Hoàng Sa - Trường Sa trong SGK Trung Quốc

Để biến những luận điệu về Hoàng Sa - Trường Sa trở thành tư tưởng bám rễ sâu trong suy nghĩ của người dân, Trung Quốc không ngừng nhồi nhét kiến thức trên vào đầu các học sinh phổ thông. Trang 84 sách địa lý biển trong bộ SGK THPT của Nhà xuất bản Giáo Dục Nhân Dân (tái bản lần thứ 18, năm 2011) đưa quần đảo Trường Sa của Việt Nam vào chương trình giảng dạy với nội dung cụ thể như sau:

“Quần đảo Nam Sa (Trường Sa) là một quần đảo nằm ở phía nam của Nam Hải. Trung Quốc có chủ quyền không thể tranh cãi đối với quần đảo Nam Sa (Trường Sa) và các đảo xung quanh. Điều này có đầy đủ căn cứ lịch sử và pháp lý. Nhiều sự thật lịch sử cho thấy từ trước đến nay, quần đảo Nam Sa là một bộ phận thuộc lãnh thổ Trung Quốc. Trung Quốc là nước đầu tiên phát hiện, đặt tên, kinh doanh khai thác trên quần đảo này, và cũng là nước thực hiện chủ quyền sớm nhất trên quần đảo này”.

Trang 66 quyển II SGK địa lý lớp 8 của Nhà xuất bản Giáo Dục Hồ Nam (tái bản năm 2011) còn dành hẳn phần “đọc hiểu” về “quần đảo Tây Sa” (Hoàng Sa của Việt Nam). Trung Quốc miêu tả rằng đây là một trong bốn quần đảo lớn nhất nằm trên biển Đông. Trung Quốc còn tuyên truyền rằng đã cho đặt “trung tâm hành chính” tại đảo Vĩnh Hưng (đảo Phú Lâm của Việt Nam), nơi có diện tích 1,68km2. SGK này còn miêu tả “quần đảo Tây Sa” là khu vực có khí hậu nóng ẩm, cây cối um tùm, phong cảnh tuyệt đẹp, khu vực xung quanh là một trong những ngư trường quan trọng nhất biển Đông.

Với sự nhồi nhét như thế hầu hết sinh viên và cựu sinh viên Trung Quốc mà Tuổi Trẻ tiếp cận được đều cho rằng việc Hoàng Sa và Trường Sa thuộc về Trung Quốc là một lẽ tất nhiên bởi đây là điều mà họ được giáo dục từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. “Đó là một sự thật không thể chối cãi. Từ thời xa xưa, Tây Sa và Nam Sa (Hoàng Sa và Trường Sa) đã thuộc về Trung Quốc. Chúng tôi học điều này từ nhỏ” - sinh viên một trường ĐH ở Quảng Châu, tỉnh Quảng Đông, nói mà không biết rằng điều đó là do nhà cầm quyền Trung Quốc cố vẽ ra, bất chấp thực tế lịch sử và pháp luật quốc tế.

Nhà nước Trung Quốc đã có mưu đồ từ lâu Chính phủ và giới học giả Trung Quốc đều cho rằng họ có chủ quyền lịch sử trên biển Đông nhưng họ không chứng minh được điều đó bởi vì trong chính sử, phương chí và trong bản đồ của Trung Quốc từ đời Hán, Đường, Tống, Nguyên, Minh, Thanh chỉ thể hiện biên giới cực nam của Trung Quốc là huyện Nhai ở đảo Hải Nam. Để phục vụ cho mưu đồ tiến về phương nam của Trung Quốc, việc giáo dục ý thức chủ quyền cho thế hệ trẻ Trung Quốc cũng như cho du học sinh là một việc làm đã được nhà nước Trung Quốc chuẩn bị từ rất sớm, điều này đã thể hiện trong hệ thống SGK dành cho hệ thống phổ thông cũng như trong giáo trình của bậc đại học và bậc cao hơn. Nếu như cái gọi là Tây Sa - Nam Sa là của Trung Quốc, cũng như Trung Quốc có chủ quyền lịch sử trên biển Đông bởi biên giới đường lưỡi bò thì họ sẽ trả lời sao khi bản đồ Đường đại cương vực đồ (bản đồ triều Đường) đã được chính phủ Trung Hoa Dân Quốc ấn hành dùng để giảng dạy trong nhà trường cũng chỉ thể hiện biên giới cực nam của Trung Quốc dừng lại ở đảo Hải Nam? Nhà nghiên cứu ĐINH KIM PHÚC

Giáo trình Khái quát Trung Quốc đương đại dành cho sinh viên cao học Trung Quốc và sinh viên cao học nước ngoài ghi rõ cực nam Trung Quốc nằm ở bãi đá ngầm Tăng Mẫu - Ảnh do lưu học sinh cung cấp

Luận điệu của Trung Quốc về vấn đề biển Đông không những được hệ thống hóa trong chương trình giáo dục trung học, mà còn được lồng ghép trong giáo trình dành cho sinh viên nước ngoài học tập tại nước này.

Theo phản ảnh của nhiều lưu học sinh, giáo trình của Trung Quốc không chỉ gây ra sự ngộ nhận cho chính học sinh trong nước mà còn khiến nhiều sinh viên nước ngoài hiểu sai lệch hoàn toàn về biển Đông.

Lồng ghép khéo léo

Phần lớn lưu học sinh học tập tại Trung Quốc đều được học môn cơ bản “Khái quát Trung Quốc” (môn học bao gồm địa lý, lịch sử, văn hóa Trung Quốc). Đây có thể là môn tự chọn hoặc môn bắt buộc tùy chuyên ngành mà lưu học sinh theo học.

Giáo trình dạy cho sinh viên nước ngoài cho thấy vấn đề Hoàng Sa - Trường Sa không được bố trí thành một mục trong sách, nhưng bản đồ và các tài liệu trong giáo trình luôn nhất quán với những gì học sinh trong nước được học.

Cụ thể, trang 2 và trang 3 cuốn Khái quát Trung Quốc đương đại dành cho sinh viên cao học Trung Quốc và sinh viên cao học nước ngoài của NXB Đại Học Ký Nam (tái bản năm 2008) đưa ra luận điệu cực nam Trung Quốc nằm ở bãi đá ngầm Tăng Mẫu (có tên tiếng Anh là bãi ngầm James).

Các bản đồ minh họa trong giáo trình này còn ngang nhiên chú thích rằng cả một khu vực biển Đông rộng lớn đều thuộc chủ quyền của Trung Quốc.

Tương tự, trang 1 và 2 giáo trình Khái quát Trung Quốc dành cho sinh viên nước ngoài (NXB Đại học Bắc Kinh, tái bản năm 2007) còn trắng trợn tuyên bố biển Đông cùng với hàng ngàn đảo lớn nhỏ là một trong bốn vùng biển lớn nhất mà Trung Quốc cho là thuộc chủ quyền của họ.

Cuốn Văn hóa Trung Quốc - giáo trình Hán ngữ đối ngoại (NXB ĐH Ngôn Ngữ Bắc Kinh, tái bản năm 2006) cũng khẳng định cực nam của Trung Quốc nằm ở bãi ngầm James. Các giáo trình trên tuy khác nhau về hình thức trình bày, nhưng đều khẳng định luận điệu dối trá của Trung Quốc về cực nam và về “đường lưỡi bò”.

“Gài bẫy” sinh viên nước ngoài

Không những bị nhồi nhét “đường lưỡi bò”, nhiều lưu học sinh cho biết kiến thức phi lý về cực nam Trung Quốc còn được đưa vào đề thi kết thúc môn. Không ít sinh viên tỏ ra vô cùng bức xúc trước sự bịa đặt trắng trợn trong giáo trình địa lý Trung Quốc.

“Câu hỏi về các cực của Trung Quốc là nội dung chính trong phần khái quát địa lý nước này. Nếu không trả lời cực nam nằm ở bãi ngầm Tăng Mẫu, chúng tôi bị mất điểm. Nếu chọn cực nam Trung Quốc nằm ở bãi ngầm Tăng Mẫu, chúng tôi gián tiếp thừa nhận đường lưỡi bò do Trung Quốc ngang ngược công bố” - một sinh viên Việt Nam đang học tập tại Quảng Tây chia sẻ.

Sinh viên này cho biết nhiều bạn bè đã từ chối trả lời câu hỏi về cực nam Trung Quốc hoặc các câu hỏi mang tính chất “gài bẫy” về biển Đông. Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có một số sinh viên Việt Nam khá mập mờ đối với vấn đề Hoàng Sa - Trường Sa.

Do vậy, khi được hỏi về cực nam Trung Quốc, các bạn vẫn vô tư trả lời mà không biết rằng mình đang gián tiếp công nhận “đường lưỡi bò” mà Trung Quốc ra sức tuyên truyền.

Theo một lưu học sinh Việt Nam tại Bắc Kinh, các giáo viên Trung Quốc thường tránh giảng giải chi tiết về “đường lưỡi bò”, đặc biệt khi trong lớp có lưu học sinh Việt Nam hoặc Philippines. Dù vậy, kiến thức về cực nam Trung Quốc vẫn là một phần không thể thiếu trong chương trình học.

Do đó, các giáo viên thường khéo léo đưa vào bài giảng bằng nhiều cách khác nhau. Về vấn đề Hoàng Sa - Trường Sa, giáo viên không lý giải nhiều. Lưu học sinh do vậy cũng không thắc mắc.

Cũng theo sinh viên này, một lý do nữa khiến các lưu học sinh Việt Nam không phản biện những điều được dạy là vì bản thân các bạn không hiểu rõ về hai quần đảo Hoàng Sa - Trường Sa.

“Trong khi ý thức về Trường Sa và Hoàng Sa trở thành tư tưởng thâm căn cố đế của đa số học sinh Trung Quốc thì hiểu biết của các sinh viên Việt Nam về Hoàng Sa - Trường Sa vẫn chưa thật sự thấu đáo. Đây là một điều hết sức nguy hiểm” - sinh viên này nhận định.

Các sinh viên nước ngoài tại Trung Quốc cũng mắc phải “cái bẫy” tương tự. Một sinh viên Trung Đông học tập tại Quảng Đông chia sẻ anh cảm thấy vô lý khi Trung Quốc tuyên bố vùng biển thuộc chủ quyền nước này không những nằm cách rất xa đảo Hải Nam mà còn lấn sát đến vùng biển nước khác: “Tôi không hiểu rõ về tranh chấp lãnh thổ giữa các nước. Nhưng khi nhìn bản đồ, tôi thấy vô lý”. Dù vậy, khi được hỏi cực nam Trung Quốc nằm ở đâu, sinh viên này vẫn trả lời là “bãi ngầm Tăng Mẫu”.

“Đó là những kiến thức chúng tôi được học, thật khó mà thay đổi, bạn chỉ tìm hiểu trừ khi bạn đặc biệt quan tâm các vấn đề về biển. Ở Trung Quốc, Internet được kiểm soát khá nghiêm ngặt, nên việc tìm hiểu các quan điểm trái chiều cũng gặp nhiều khó khăn” - một sinh viên Ấn Độ chia sẻ.