AK-47, phép màu của chàng David (kỳ 1)

ĐVO - Như phép mầu giúp David đánh thắng Goliath, AK-47 đã giúp những chiến binh tự do chống lại những đội quân hùng hậu được đầu tư hàng trăm triệu USD.

Đến nay, AK-47 vẫn là một thứ vũ khí đáng sợ đối với các lực lực lượng chiếm đóng của Mỹ tại Iraq và Afghanistan.

Sự hội tụ giữa súng trường và tiểu liên

Trở lại thời kỳ chiến tranh thế giới thứ hai, trong cuộc xâm lược bất ngờ của Hitler thực hiện vào Liên Xô, với chính sách “giết sạch, đốt sạch” của Hitler, mặt trận Xô - Đức trở thành mặt trận đẫm máu nhất trong lịch sử chiến tranh thế giới.

Trong cuộc chiến, người lính chỉ có hai lựa chọn: một khẩu súng trường có độ chính xác lớn, nhưng ít đạn và có tốc độ bắn vô cùng chậm, hay một khẩu tiểu liên to, nặng nhiều đạn nhưng bắn kém chính xác.

Sau khi bị thương ở vai trong trận chiến tại làng Bryansk, Moscow tháng 9/1941, thượng sĩ binh chủng tăng Mikhail Timofeevitch Kalashnikov đã được chuyển về bệnh viện tuyến sau. Trong thời gian nằm viện ở đây, ông luôn đau đáu ý tưởng phát minh ra vũ khí để bảo vệ quê hương. Thứ vũ khí này phải kết hợp được độ chính xác của súng trường với tốc độ bắn và khả năng mang nhiều đạn của súng tiểu liên; hoạt động được trong mọi điều kiện khắc nghiệt của chiến trường với tình trạng bảo dưỡng "tồi tệ".

Cuối cùng, phát minh này cũng đã ra đời trên giường bệnh của Kalashnikov. Cho đến năm 1947, mẫu thiết kế đầu tiên của khẩu súng này được hoàn thiện và giới thiệu với cái tên AK-47.

AK-47 ra đời quá muộn để đóng góp vào chiến thắng trước phát xít của người Nga. Trong những năm sau đó, nó vẫn được giữ bí mật, thậm chí là chỉ được vận chuyển trong những túi kín vì người ta tin rằng, khẩu súng này có khả năng thay đổi cục diện của các cuộc chiến.

Chỉ đến năm 1956, khi Liên Xô đưa quân đội vào Budapest (Hungary), AK-47 mới có dịp lần đầu xuất hiện trên thế giới.

Không sao chép mẫu thiết kế

Nhiều nguồn tin của phương Tây cho rằng, AK-47 được thiết kế “dựa theo” hay tệ hơn là “sao chép” của khẩu Stg-44 (hay MP-44) của Đức. Tuy nhiên, trên thực tế khi khẩu MP-44 xuất hiện trên chiến trường năm 1944, có thể tới tay người Nga thì mẫu thử nghiệm của AK-47 đã thành hình.

Nếu so sánh về cấu trúc súng như đặc điểm cụm cò, bệ khóa nòng nghiêng, kết cấu trích khí thì súng M-16 của Mỹ giống với Stg-44 hơn cả AK-47.

Tiểu liên tấn công AK-47 hoạt động theo nguyên tắc trích khí xung, khóa nòng xoay (khác hẳn với khóa nòng nghiêng của Stg-44). Đặc điểm của nguyên tắc trích khí này khác với nguyên tắc trích khí hành trình của các loại tiểu liên tấn công khác ở chỗ cần một máy lùi khối lượng lớn, khiến súng rất nặng nhưng hoạt động cực kỳ đáng tin cậy do máy lùi có khả năng cán vỡ và tự loại bỏ đất bẩn lọt vào súng nếu có.

AK-47 thường bắn không chính xác trong trường hợp bắn liên thanh nhưng khi bắn phát một hoặc bắn điểm xạ, AK-47 vẫn cho phép bắn chính xác đối phương trong khoảng 200 m, thậm chí khe ngắm mở của AK-47 còn cho phép người lính quan sát chiến trường tốt hơn khe ngắm đóng của M-16.

Đặc điểm đặc biệt nhất đã làm lên huyền thoại về độ bền của AK-47 là ở chỗ Kalashnikov thiết kế trong thân súng AK rất nhiều khoảng, giúp súng vẫn hoạt động tốt ngay cả khi một lượng lớn bụi bẩn lọt vào trong.

Ưu điểm nữa của những khoảng trống này còn giúp cho súng AK-47 dễ dàng sản xuất tại những nước có nền cơ khí chính xác và công nghệ vật liệu chưa phát triển. Điều này khiến AK-47 trở thành khẩu súng dễ sản xuất nhất trên thế giới.

AK-47 thích nghi mọi điều kiện chiến đấu

Sức mạnh của AK-47 chỉ được bộc lộ trong khoảng 20 năm tiếp theo. Công nghệ sản xuất AK-47 đã được Liên Xô chia sẻ cho Trung Quốc, CHDC Đức và Triều Tiên.

Trong những chiến trường mà Mỹ tham gia, đặc biệt là Việt Nam, với điều kiện chiến đấu tệ hại, binh lính huấn luyện kém và không có khả năng sửa chữa, bảo dưỡng vũ khí, AK-47 đã chứng tỏ được khả năng chiến đấu của nó.

Mặc dù độ chính xác kém hơn nhiều so với loại súng tương đương của Mỹ là M-16, đặc biệt là ở chế độ bắn tự động, AK-47 rất khó bắn trúng mục tiêu nấp kỹ trong chiến hào ở khoảng cách hơn 200 m. Thế nhưng, với một cuộc chiến trong rừng rậm, nơi các tình huống tao ngộ chiến xảy ra liên tục và cự ly chiến đấu ít khi đến 100 m, AK-47 tỏ ra là một vũ khí hiệu quả.

Đặc biệt, độ tin cậy của AK-thì không một khẩu súng nào bì kịp. Trong điều kiện chiến tranh, ngay cả chuyện sinh tử cũng không thể chắc chắn, nhưng có một điều luôn chắc chắn là khẩu AK-47 luôn bắn được, dù là trong bất cứ điều kiện gì.

Ngày nay, có thể dễ dàng tìm được các video cho thấy Ak-47 có khả năng bắn tốt ngay cả khi mới lấy lên khỏi cát, bùn, nước hay bị cán qua bởi một chiếc Humvee... Chỉ cần lấy súng lên, bắn và khẩu AK-47 sẽ nhả đạn, không cần qua bất cứ công đoạn bảo dưỡng nào.

Một câu chuyện nổi tiếng tương tự cũng kể rằng, một viên trung tá quân đội Mỹ đi cùng nhà báo chiến trường David Hackworth đã lôi một khẩu súng AK-47 được chôn vùi cùng một người lính Nga trong bùn hơn một năm và bắn hết một băng đạn 30 viên không một lần kẹt đạn cũng như không cần chùi rửa gì.

Tuổi thọ một khẩu súng AK-47 có thể kéo dài đến hai mươi năm. Thậm chí, có thể nạp một băng đạn sản xuất tại Nga năm 1950 vào một khẩu AK-47 sản xuất tại Trung Quốc ngày nay và bắn không khó khăn gì.

Trở lại chiến trường Việt Nam, khi lính Mỹ đối mặt với cơn ác mộng kẹt đạn của súng M-16, họ thường vứt súng của mình đi và sử dụng những khẩu AK-47 nhặt được của đối phương. Có thể nói, cả bộ máy chiến tranh lắm tiền nhiều của của nước Mỹ đã không làm ra một khẩu súng tốt bằng một anh lính xe tăng.

Trong khi khẩu súng M-16 cần những loại dầu cùng thiết bị bảo dưỡng đặc biệt thì việc bảo dưỡng khẩu AK-47 rất đơn giản. Chỉ cần lấy một sợi dây giầy, thắt vài nút, nhúng vào dầu máy và kéo qua nòng súng.

(còn tiếp)

AK-47, phép màu của chàng David (kỳ 2)

Kể từ khi ra đời, tiểu liên tự động AK-47 đã có nhiều cải tiến đáng kể, nâng cao độ tin cậy và hiệu suất sử dụng.

Những cải tiến đáng kể của AK-47

Khoảng giữa thập niên 1960, sau khi người Mỹ giới thiệu cỡ đạn nhỏ 5,56 x 45 mm, những điểm ưu việt của cỡ đạn này đã nhanh chóng được thể hiện như: khối lượng nhẹ khiến người lính có thể mang thêm được nhiều đạn, giảm chiều dài và độ cong của hộp tiếp đạn; đường đạn căng và giảm độ giật khiến súng bắn chính xác hơn.

Năm 1966, các Viện thiết kế vũ khí cá nhân của Liên Xô nhận được chỉ thị về thiết kế một loại súng tiểu liên tấn công mới với cỡ đạn nhỏ và cho đến năm 1968 thì khẩu súng thử nghiệm đầu tiên của loại này đã ra đời. Đây lại là một thành quả nữa của nhóm thiết kế Kalashnikov.

Khẩu súng mới sử dụng cỡ đạn 5,45 x 39 mm, với nhiều đặc điểm hiện đại cho thấy có độ chính xác vượt trội khẩu AKM (một phiên bản nâng cấp của AK-47 được sản xuất năm 1956). Đặc điểm nổi bật của cỡ đạn mới được làm bằng thép, với lõi chì và một đầu lõm, có sơ tốc đầu nòng lên đến 900m mỗi giây.

Mặc dù không có sức xuyên phá khủng khiếp như AK-47 nhưng loại đạn này gây lên những vết thương lớn rất khó lành do lõi chì sẽ vỡ thành nhiều mảnh nhỏ khi đi vào trong cơ thể. Trong cuộc chiến tranh Afghanistan, khi lính Liên Xô sử dụng khẩu AK-74 với loại đạn này, lính du kích Mujahideen đã gọi đây là khẩu súng của quỷ dữ.

Tuy nhiên, AK-74 vẫn có nhiều điểm yếu so với AK-47 như độ tin cậy, sức xuyên phá. Do đó, người Nga phát triển hai phiên bản: Dòng dùng đạn nhỏ 5,45 x 39 mm như AK-74, AK-101 (phiên bản xuất khẩu của AK-74), AK-107; và cỡ 5,56 x 45 mm tiêu chuẩn NATO như AK-108 hay dùng đạn 7,62 x 39 mm như AK-103.

Các phiên bản về sau đều có nhiều cải tiến như gắn thêm nòng giảm giật, hệ thống cân bằng then xoay giúp súng ổn định, có chế độ bắn loạt ngắn ba viên hay các phụ kiện bằng nhựa polymer thay cho gỗ giúp làm khẩu súng giảm khối lượng đáng kể.

Ngoài đổi mới về cấu tạo, các phiên bản sau của AK-47 còn có cải tiến khác như được trang bị ống phóng lựu, ống ngắm hồng ngoại, thay thế báng gập, hoặc vát đầu nòng giảm sức nảy của súng sau mỗi phát bắn.

Biểu tượng mang tính quốc tế

Ngày nay AK-47 đã trở thành một biểu tượng đầy sức mạnh của sự phản kháng cũng như sức mạnh tối thượng. Người ta có thể dễ dàng bắt gặp hình ảnh một chiến binh với một khẩu súng AK-47 trong các cuộc chiến tranh trên khắp thế giới từ châu Á, châu Phi, Nam Mỹ cho đến Trung Đông. Thậm chí, AK-47 còn được ưu ái trở thành hình tượng in trên quốc kỳ của Mozambique.

Sau khi nhà nước Liên Xô tan rã, rất nhiều vũ khí, trong đó có một lượng khổng lồ súng AK-47 đã tràn ngập ra các chợ đen khiến giá của loại vũ khí này rẻ đi một cách kinh ngạc. Tại một số vùng thuộc châu Phi thậm chí giá một khẩu súng AK-47 còn rẻ hơn cả một con gà.

Giờ đây, khi những khẩu AK-47 được mua bằng tiền của nước Mỹ tại Afghanistan lại nhằm vào chính những lính Mỹ đang chiếm đóng ở quốc gia này. Có lẽ người Mỹ giờ này đã thấu hiểu bài học về sự kiểm soát sức mạnh của "những vị thần".

Theo một báo cáo của World Bank, hiện nay trên thế giới có khoảng 500 triệu vũ khí cá nhân, trong đó một phần năm là AK-47. Ngoài ra còn 75 triệu khẩu súng khác được thiết kế gần giống hay làm nhái khẩu súng này. Súng AK-47 được sản xuất tại rất nhiều nước trên thế giới như Bulgaria, Trung Quốc, Ai Cập, Iraq, Ấn Độ, Iran, Nigeria, Bắc Triều Tiên, Ba Lan...

Cùng với hàng loạt các mẫu súng “hàng nhái” được sản xuất tại rất nhiều nước khác. AK-47 có mặt trong mọi cuộc xung đột ở các nước thế giới thứ ba và trở thành vũ khí cá nhân giết nhiều người nhất trong lịch sử hiện đại. Chắc chắn, khi Kalashnikov phát minh ra khẩu súng này trên giường bệnh năm 1941, ông không bao giờ có thể ngờ đến một tương lai như thế này.

Phát minh súng hay máy xén cỏ?

Mikhail Kalashnikov, nay đã 90 tuổi và sống yên bình trong vùng núi Ural, Nga bằng lợi nhuận của nhãn hiệu Vodka mang tên ông. Trong dịp kỷ niệm 60 năm ngày phát minh ra súng AK-47, một phóng viên đã hỏi Kalashnikov rằng ông có hối hận không khi phát minh ra cỗ máy giết người khủng khiếp nhất thế kỷ 20, ông cho biết: “Súng AK-47 được sản xuất chỉ với mục đích duy nhất là bảo vệ Tổ quốc tôi, tôi không hề cảm thấy hối hận hay cảm thấy có phần trách nhiệm nào về cách những người khác sử dụng nó.”

Thế nhưng khi bật tivi, Kalashnikov sẽ luôn thấy đứa con tinh thần của mình, khẩu súng với băng đạn cong hoàn hảo, nằm trong tay Osama Bin Laden hay một tên cướp biển Somalia gây ra thảm cảnh chết chóc. Điều này chắc chắn sẽ không dễ quên với ông.

Trong một cuộc phỏng vấn năm 1982, chính Kalashnikov đã trả lời một phóng viên tại bảo tàng Suhl, Đức: “Tôi rất tự hào về phát minh của mình, nhưng tôi rất buồn vì nó được những kẻ khủng bố sử dụng rộng rãi. Có lẽ tôi sẽ thoải mái hơn nếu phát minh ra một chiếc máy có thể giúp đỡ những người nông dân, như máy xén cỏ chẳng hạn”.

Câu trả lời này cũng tương tự như câu trả lời của Albert Einstein về bom nguyên tử: “Tôi mà biết trước điều này thì tôi thà làm thợ sửa đồng hồ còn hơn”.

AK-12 (phiên bản mới của AK-47 huyền thoại) là loại vũ khí gây được sự chú ý nhiều nhất trong năm 2012 vừa qua. Mời các bạn xem những tính năng ưu việt của loại vũ khí này:

Số phận của loại súng trường tấn công mới Kalashnikov AK-12 phát triển cho quân đội Nga sẽ được định đoạt sau các cuộc thử nghiệm cấp quốc gia, bắt đầu từ tháng 6/2013 tới. Thông tin trên vừa được nhà sản xuất vũ khí lớn nhất của Nga – Izhmash đưa ra hôm 29/4/2013.

“Theo sự chỉ đạo của Bộ Quốc phòng, Izhmash đang tiến hành hiện đại hóa loại súng trường AK-74 và AK-100 đang trong biên chế của quân đội Nga cũng như phát triển loại súng trường tiêu chuẩn (mới) AK-12, sẽ trải qua loạt cuộc thử nghiệm cấp quốc gia vào tháng 6/2013 tới”, Trưởng phòng thiết kế của Izhmash – ông Vladimir Zlobin cho hay.


Việc phát triển súng AK-12 được bắt đầu từ giữa năm 2011. Loại súng mới này vẫn giữ nguyên các tính năng và sắp đặt cũ của AK-74 phục vụ trong biên chế quân đội Nga từ những năm 1970 nhưng có thêm nhiều cải tiến và thay đổi về công năng.

Đại diện của công ty Izhmash khẳng định, công ty này đã thành công trong việc tăng số lượng đạn đáng kể của băng tiếp đạn trên AK-12. Trong khi đó, súng trường mới vẫn giữ được thiết kế đơn giản, độ tin cậy cao và chi phí sản xuất thấp.

AK-12 vẫn theo thiết kế cơ bản của các thế hệ súng trường AK trước đó ở việc cùng sử dụng cơ cấu trích khí và băng đạn lớn. Theo Itar-Tass, sự khác biệt chính của AK-12 là việc sử dụng kết cấu modune có thể thay đổi 20 bộ phận khác nhau để súng trường mới có phổ hoạt động rộng từ quân sự tới dân sự với cỡ đạn sử dụng từ 5,54 mm và 7,62 mm.

Súng trường AK-12 có thể sử dụng bằng một tay. Thiết kế của AK-12 cũng có rãnh thép Picatinny để lắp các thiết bị hỗ trợ chiến đấu bổ sung và cửa thoát vỏ đạn được thiết kế nằm ở cả 2 bên cho phép người thuận tay trái cũng có thể sử dụng súng dễ dàng. AK-12 có ba chế độ khai hỏa là: đơn, liên thanh 3 viên và tự động hoàn toàn. Súng trường mới sẽ có băng đạn cỡ 30 viên, 60 viên và 95 viên. Các chuyên gia nhận định, AK-12 ưu việt hơn các thế hệ súng trường AK thế hệ cũ ở việc bắn chính xác hơn.